Σεισμός στη Μιανμάρ και Επικοινωνίες Έκτακτης Ανάγκης

Στις 28 Μαρτίου 2025, η Μιανμάρ συγκλονίστηκε από έναν ισχυρό σεισμό μεγέθους 7,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με επίκεντρο κοντά στην πόλη Μανταλέι. Η δόνηση, που έγινε αισθητή σε πολλές γειτονικές χώρες, όπως η Ταϊλάνδη και η Κίνα, προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές, με χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους, καθώς και σοβαρές ζημιές σε υποδομές. Οι τηλεπικοινωνίες κατέρρευσαν σε πολλές περιοχές, αφήνοντας τις αρχές και τους πληγέντες αποκομμένους από τον έξω κόσμο. Σε αυτό το σκηνικό χάους, οι ραδιοερασιτέχνες αναδείχθηκαν ως βασικοί πυλώνες υποστήριξης, προσφέροντας κρίσιμες υπηρεσίες επικοινωνίας εκεί που τα συμβατικά δίκτυα απέτυχαν.

Ο σεισμός, με εστιακό βάθος μόλις 10 χιλιομέτρων, προκάλεσε την κατάρρευση κτιρίων, δρόμων και γεφυρών, ενώ διέκοψε την ηλεκτροδότηση και τις τηλεπικοινωνίες σε έξι επαρχίες της χώρας. Η στρατιωτική χούντα, που διοικεί τη Μιανμάρ, εξέδωσε σπάνια έκκληση για διεθνή βοήθεια, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης. Σύμφωνα με τις πρώτες αναφορές, οι νεκροί ξεπερνούν τους 1.700, ενώ οι τραυματίες ανέρχονται σε χιλιάδες. Οι διασώστες δίνουν μάχη με το χρόνο για να εντοπίσουν επιζώντες, αλλά η έλλειψη συντονισμού λόγω της κατάρρευσης των δικτύων κινητής τηλεφωνίας και διαδικτύου έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ραδιοερασιτέχνες καλούνται να γεφυρώσουν το χάσμα. Με την εμπειρία τους στη χρήση ασυρμάτων και την ικανότητά τους να λειτουργούν ανεξάρτητα από τις εμπορικές υποδομές, οι ραδιοερασιτέχνες της Μιανμάρ και της ευρύτερης περιοχής κινητοποιήθηκαν άμεσα για να υποστηρίξουν τις επιχειρήσεις διάσωσης και την ανθρωπιστική βοήθεια.

Οι ραδιοερασιτέχνες στη Μιανμάρ, παρά τις δύσκολες συνθήκες που επιβάλλει το καθεστώς της χούντας, έχουν ιστορικό ενεργούς συμμετοχής σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Μετά τον σεισμό, ομάδες όπως η Myanmar Amateur Radio Society (MARS), αν και περιορισμένες σε αριθμό λόγω των αυστηρών κανονισμών για τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων στη χώρα, ανέλαβαν δράση. Χρησιμοποιώντας φορητούς σταθμούς HF και VHF, οι ραδιοερασιτέχνες δημιούργησαν ένα δίκτυο έκτακτης ανάγκης για τη μεταφορά πληροφοριών από τις πληγείσες περιοχές. Συγκεκριμένα, οι συχνότητες στα 40 μέτρα και τα 20 μέτρα χρησιμοποιήθηκαν για επικοινωνίες μεγάλων αποστάσεων, συνδέοντας τη Μιανμάρ με ραδιοερασιτέχνες σε γειτονικές χώρες, όπως η Ταϊλάνδη (HS), η Ινδία (VU) και το Μπαγκλαντές (S2). Αυτοί οι διεθνείς σύνδεσμοι αποδείχθηκαν ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά αιτημάτων βοήθειας, την αναφορά της κατάστασης επί τόπου και τον συντονισμό με διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Ερυθρός Σταυρός και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

Στην περιοχή της Μανταλέι, όπου οι ζημιές ήταν εκτεταμένες, ραδιοερασιτέχνες ανέπτυξαν φορητούς σταθμούς με μπαταρίες και ηλιακούς συλλέκτες, καθώς η ηλεκτροδότηση είχε διακοπεί. Χρησιμοποιώντας επαναλήπτες VHF στα 2 μέτρα, κατάφεραν να συνδέσουν απομακρυσμένες κοινότητες με τα σωστικά συνεργεία, μεταδίδοντας πληροφορίες για εγκλωβισμένους, ανάγκες σε τρόφιμα, νερό και ιατρική βοήθεια.

Η διεθνής ραδιοερασιτεχνική κοινότητα αντέδρασε άμεσα. Στην Ταϊλάνδη, η Radio Amateur Society of Thailand (RAST) ενεργοποίησε το δίκτυο έκτακτης ανάγκης στις συχνότητες 7,080 MHz και 145,000 MHz, συντονίζοντας τις προσπάθειες με τις τοπικές αρχές και τους ραδιοερασιτέχνες στη Μιανμάρ. Παράλληλα, το IARU Region 3 Emergency Communications Network (Διεθνής Ένωση Ραδιοερασιτεχνών, Περιοχή 3) εξέδωσε ανακοίνωση καλώντας τους ραδιοερασιτέχνες να κρατήσουν τις συχνότητες έκτακτης ανάγκης (όπως 7,110 MHz και 14,300 MHz) ελεύθερες από μη απαραίτητη χρήση, ώστε να διευκολυνθεί η επικοινωνία.
Από την Ινδία, ραδιοερασιτέχνες του Amateur Radio Society of India (ARSI) ανέλαβαν να λειτουργήσουν ως σταθμοί αναμετάδοσης, μεταδίδοντας μηνύματα από τη Μιανμάρ προς διεθνείς οργανισμούς βοήθειας. Ένας σταθμός στην Καλκούτα κατέγραψε και μετέδωσε πληροφορίες για την κατάρρευση ενός φράγματος κοντά στο Σαγκάινγκ, προειδοποιώντας για πιθανές πλημμύρες που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την κρίση.

Οι ραδιοερασιτέχνες αντιμετώπισαν σημαντικές προκλήσεις. Η έλλειψη αξιόπιστης ηλεκτροδότησης ανάγκασε πολλούς να βασιστούν σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως γεννήτριες και ηλιακά πάνελ. Επιπλέον, οι καιρικές συνθήκες, με τους επικείμενους μουσώνες, περιόρισαν την αποτελεσματικότητα των κεραιών, ιδιαίτερα στις χαμηλότερες συχνότητες. Ωστόσο, η χρήση ψηφιακών τρόπων επικοινωνίας, όπως το FT8 και το PSK31, επέτρεψε τη μετάδοση σύντομων αλλά κρίσιμων μηνυμάτων ακόμα και σε συνθήκες με υψηλό θόρυβο.
Ένα ακόμα τεχνικό επίτευγμα ήταν η χρήση δορυφορικών επικοινωνιών από ορισμένους ραδιοερασιτέχνες. Με τη βοήθεια δορυφόρων όπως ο AO-91 και ο SO-50, κατάφεραν να στείλουν σήματα πέρα από τα όρια της Νοτιοανατολικής Ασίας, φτάνοντας σε σταθμούς στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, οι οποίοι με τη σειρά τους ενημέρωσαν διεθνείς ΜΚΟ.

Μια συγκινητική ιστορία ήρθε από έναν ραδιοερασιτέχνη στη Μανταλέι, ο οποίος, παρά την καταστροφή του σπιτιού του, έστησε έναν πρόχειρο σταθμό κάτω από μια τέντα για να στείλει SOS για το χωριό του. Το μήνυμά του, που έφτασε σε έναν σταθμό στην Μπανγκόκ, οδήγησε στην αποστολή ομάδας διάσωσης που έσωσε 15 εγκλωβισμένους. «Δεν έχω πια σπίτι, αλλά έχω τον ασύρματό μου. Αυτό είναι το καθήκον μας», δήλωσε ο ίδιος σε επικοινωνία μέσω HF.

Ο σεισμός στη Μιανμάρ ανέδειξε για άλλη μια φορά τη σημασία των ραδιοερασιτεχνών ως «αόρατων ηρώων» σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Όταν τα σύγχρονα δίκτυα καταρρέουν, η εμπειρία, η τεχνογνωσία και η αφοσίωση της ραδιοερασιτεχνικής κοινότητας αποδεικνύονται ανεκτίμητες. Καθώς η ανθρωπιστική κρίση στη Μιανμάρ συνεχίζεται, οι ραδιοερασιτέχνες παραμένουν στην πρώτη γραμμή, υπενθυμίζοντάς μας ότι η τεχνολογία, όταν συνδυάζεται με τον ανθρωπισμό, μπορεί να σώσει ζωές.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις συχνότητες έκτακτης ανάγκης και τις εξελίξεις, παρακολουθήστε τις ανακοινώσεις της IARU και των τοπικών ραδιοερασιτεχνικών συλλόγων.